Rys historyczny
Rys historyczny
Szpital powstał w 1958r. Opuszczone przez wojsko koszary zostały przez Ministerstwo Zdrowia przekształcone w zakład, który miał przyjąć przewlekle chorych psychicznie z przepełnionych szpitali psychiatrycznych południowej i wschodniej Polski. Pierwszych pacjentów stamtąd przywieziono do Ciborza w czerwcu 1958 roku i następnie do roku 1968, łącznie niemal 3500. Część z nich pozostała w szpitalu na stałe, część przeniesiono do innych szpitali, pewną liczbę udało się wypisać po nawiązaniu kontaktu z ich rodzinami. W efekcie na początku lat siedemdziesiątych, liczba pacjentów w szpitalu ustabilizowała się na poziomie około 1600.
W pierwszych kilkunastu latach istnienia szpital przeszedł kilka zmian organizacyjnych. Początkowo był jedynie filią Szpitala Psychiatrycznego w Gorzowie Wielkopolskim. Dość szybko jednak usamodzielnił się jako Państwowy Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych. Stał się więc trzecim szpitalem psychiatrycznym w ówczesnym województwie zielonogórskim. Jako taki, od połowy lat sześćdziesiątych zaczął przyjmować celem leczenia psychiatrycznego pacjentów z kilku najbliższych powiatów. Utworzono także oddział neurologiczny i odwykowy dla uzależnionych od alkoholu. Do roku 1970 funkcjonowała przy szpitalu szkoła asystentek pielęgniarstwa, dzięki której mniej dokuczliwe były problemy kadrowe. Później większość jej absolwentek uzyskała pełne kwalifikacje pielęgniarskie.
Od początku istnienia szpitala podstawowym problemem był stan techniczny całego obiektu. Pokoszarowych budynków praktycznie nie przystosowano do potrzeb zakładu opieki zdrowotnej. Na przykład wszystkie budynki były ogrzewane piecami. Zrozumiałe, że utrudniało to utrzymanie odpowiedniego stanu sanitarnego, przede wszystkim zaś wpływało negatywnie na warunki pobytu pacjentów. Problem ten rozwiązywano przez lata tworząc małe lokalne kotłownie centralnego ogrzewania dla pojedynczych budynków. Ostatecznie i całościowo kwestię te udało się rozwiązać przed kilku laty.
Istotne znaczenie dla szpitala miał fakt, iż w wyniku reformy administracyjnego podziału kraju w 1975r. stał się jedynym szpitalem psychiatrycznym na terenie województwa zielonogórskiego. Szpital zaczął przyjmować pacjentów z zaburzeniami psychicznymi z terenu całego województwa, a z chorobami neurologicznymi ze znacznej jego części. Jednocześnie z upływem lat zmniejszała się liczba przebywających w szpitalu chorych przewlekle. Sprzyjało to poprawie stanu technicznego szpitala i tym samym warunków pobytu pacjentów.
W 1983 roku przy szpitalu utworzono studium medyczne kształcące pielęgniarki. W ciągu 10 lat istnienia wykształciło ono znaczną grupę dobrze przygotowanego personelu pielęgniarskiego, nie tylko dla potrzeb szpitala. Stosownie do zmieniających się potrzeb zdrowotnych społeczeństwa zmienił się profil działania szpitala. Poza istniejącymi oddziałami ogólnopsychiatrycznymi utworzono w latach 80-tych oddział detoksykacji uzależnionych od alkoholu oraz oddział detoksykacji i rehabilitacji uzależnionych od środków psychoaktywnych (narkomanów).
Lata 90-te, ubiegłego już wieku, szpital wszedł ze znacznie zmniejszoną wobec stanu początkowego, ale ciągle znaczną ilością 880 łóżek. Konieczne stało się dostosowanie go do nowej rzeczywistości gospodarczej. W związku z tym w połowie lat 90-tych z części oddziałów dla przewlekle chorych utworzono zakład opiekuńczo-leczniczy. Oddział odwykowy dla uzależnionych od alkoholu przekształcono w oddział koedukacyjny. Utworzono także oddział dla osób w wieku podeszłym z zaburzeniami psychicznymi (psychogeriatryczny). Zmiany te odpowiadały potrzebom zdrowotnym rejonu działania szpitala.
Kolejny, istotny zwrot w sytuacji szpitala stanowiły reformy administracyjne i finansowanie opieki zdrowotnej w 1999r. Szpital w Ciborzu stał się znów jednym z trzech dużych szpitali psychiatrycznych na terenie województwa lubuskiego. Przyspieszyło to jego reorganizację, prowadząc do redukcji ilości łóżek i włączenie wszystkich oddziałów dla przewlekle chorych w ramy zakładu opiekuńczo-leczniczego. Przede wszystkim jednak zwrot z opieki wyłącznie stacjonarnej ku leczeniu środowiskowemu. Wyrazem tego było utworzenie przez szpital poradni psychiatrycznych, poradni dla uzależnionych od alkoholu, poradni dla uzależnionych od środków psychoaktywnych i poradni neurologicznej, nie tylko na terenie szpitala, ale także w Zielonej Górze (psychiatrycznej również w Sulechowie). Obecna liczba 642 łóżek w oddziałach szpitalnych i zakładzie opiekuńczo-leczniczym powinna ulec z czasem zmniejszeniu do nie więcej jak 500. Jednak musiałoby to wiązać się z większym udziałem w świadczeniach szpitala różnych form leczenia środowiskowego, a więc poza poradniami odpowiednich oddziałów dziennych dla różnych grup pacjentów.
Obecnie bowiem województwo lubuskie ma wysoki wskaźnik łóżek psychiatrycznych, ale też największy w Polsce wskaźnik liczby mieszkańców przypadających na 1 psychiatrę w lecznictwie ambulatoryjnym. Uzasadnione jest więc dążenie do przenoszenia ciężaru świadczonych usług z opieki całodobowej do form pośrednich, leczenia ambulatoryjnego, środowiskowego. Równolegle do zmian organizacyjnych prowadzona jest modernizacja szpitala, oraz poprawa jego możliwości diagnostycznych. Istotne w ostatnich dwóch latach było przestawienie ogrzewania szpitala z węglowego na gazowe. W sferze diagnostyki zaś zainstalowanie na terenie szpitala tomografu komputerowego, uruchomienie jedynej w regionie pracowni elektromiografii (EMG), unowocześnienie wyposażenia laboratorium biochemicznego. Zwiększyło to samodzielność diagnostyczną szpitala, przyczyniając się tym samym do skrócenia pobytu pacjentów w szpitalu.
W roku 2004 w szpitalu leczyło się 5401 pacjentów, poradnie udzieliły 15719 porad. Na ile było to możliwe prowadzono bieżące prace remontowe, a także służące przyszłym, nowym działaniom na przykład planowanemu oddziałowi dla młodocianych uzależnionych od środków psychoaktywnych. Wszystkie te działania, zmiany w funkcjonowaniu szpitala byłyby niemożliwe bez dwóch czynników. Mianowicie bez odpowiednio przygotowanego personelu lekarskiego, pielęgniarskiego, psychologów, specjalistów terapii uzależnień, a także zaangażowania innych grup pracowników. Drugim, równie ważnym czynnikiem była i jest życzliwa postawa Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego, wyrażająca się w zrozumieniu dla potrzeb szpitala, akceptacji proponowanych rozwiązań i aktywnej pomocy, również w miarę możliwości finansowej. Sprzyja to ewolucyjnemu przekształceniu się szpitala z typowego, całodobowego zakładu psychiatrycznego w jednostkę w której leczenie całodobowe będzie tylko jednym z elementów systemu w którym równorzędny udział mieć będzie leczenie prowadzone w środowisku chorego.
Widokówki z lat 40
Prezentujemy Państwu historyczne (z lat 40-tych) widokówki Ciborza, wówczas Tiborlager.
Dzięki uprzejmości
p. Marka Fornalewskiego
Zdjęcia budynków Szpitala z 1959 roku
Tak wyglądał Cibórz w roku 1959. Zdjęcia z archiwum.